“พิพิธภัณฑ์พระรามเก้า” พิพิธภัณฑ์แห่งใหม่ ณ ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ด้านระบบนิเวศและทรัพยากรธรรมชาติของไทยและของโลกที่สมบูรณ์แบบที่สุดในเอเชีย และใหญ่ติดอันดับ 1 ใน 3 ของโลก โดยแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของระบบนิเวศวิทยา และการอยู่ร่วมกันตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 และถือเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อมที่ใหญ่ที่สุดของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วยมีเนื้อที่กว่า 47,400 ตารางเมตร

          พิพิธภัณฑ์แห่งนี้พร้อมเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในช่วงปลายปี 2562 หวังจะเป็นอีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ด้านนิเวศวิทยาและความหลากหลายทางชีวภาพที่สำคัญของคนทุกเพศทุกวัย และมีกิจกรรมต่างๆ ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้อย่างแท้จริง

          สำหรับพิพิธภัณฑ์พระรามเก้า เป็นโครงการที่ริเริ่มขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐ โดยดำเนินการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์พระรามเก้า ภายใต้หัวข้อหลักในการนำเสนอ คือ “พระมหากษัตริย์นักพัฒนา การอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืน” เพื่อแสดงให้เห็นถึงหลักการคิด วิธีทรงงาน และกระบวนการค้นหาคำตอบตามกระบวนการคิดทางวิทยาศาสตร์ของพระองค์ท่านที่ทรงนำไปแก้ปัญหา พระราชทานแก่พสกนิกรในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย

         ทั้งนี้ พิพิธภัณฑ์พระรามเก้าแห่งนี้ ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของคนไทยและผู้สนใจจากทั่วโลก ที่นำเสนอสาระที่เป็นหลักคิด หลักการ หลักปฏิบัติ ในเชิงกระบวนการที่เป็นสากล สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ทุกระบบนิเวศ โดยใช้การแก้ปัญหาตามสภาพภูมิสังคมที่แตกต่างกัน และการอยู่อย่างยั่งยืนกับธรรมชาติ อันจะนำไปสู่การมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ระบบนิเวศ ปกป้องทรัพยากรธรรมชาติ และการเตรียมการรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาติอย่างรู้เท่าทัน ตามแนวคิดและหลักการทรงงานของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงพระราชทานไว้

ภายในพิพิธภัณฑ์พระรามเก้า ถูกจัดแสดงออกเป็น 3 ส่วนหลักๆ ได้แก่

          โซน OUR HOME เรียนรู้เรื่องราวของการกำเนิดจักรวาล ระบบสุริยะและโลก และวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตจนกระทั่งเกิดสายพันธุ์มนุษย์ ที่สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันในพื้นที่ต่าง ๆ ของโลก

          โซน OUR LIFE จัดแสดงสภาพแวดล้อมและการปรับตัวของสิ่งมีชีวิตรวมถึงมนุษย์ ภายในชีวนิเวศต่าง ๆ ได้แก่ เขตขั้วโลกเหนือ เขตขั้วโลกใต้ เขตทุนดรา ป่าเขตหนาว ทะเลทราย เขตอบอุ่น และเขตป่าฝน ตลอดจนอิทธิพลของมนุษย์ต่อสภาพแวดล้อมนั้น ๆ ซึ่งบางกิจกรรมก่อให้เกิดผลกระทบในทางลบต่อระบบนิเวศ นอกจากนี้ยังจัดแสดงเขตภูมินิเวศของประเทศไทย ที่จำลองป่าไม้ที่มีความแตกต่างกัน 4 แห่ง ได้แก่ ป่าดิบเขาป่าเต็งรัง ป่าดิบชื้น และป่าพรุ สำหรับพื้นที่ภายนอกอาคาร ได้ทำการจำลองพื้นที่ชุ่มน้ำซึ่งเป็นระบบนิเวศดั้งเดิมของทุ่งรังสิตเอาไว้อีกด้วย

          และโซน OUR KING ที่นำเสนอหลักแนวคิด และการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระองค์ทรงใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการแก้ปัญหา จากที่ทรงเสด็จพระราชดำเนินไปทั่วภูมิภาคของประเทศไทย ทำให้ทรงรับทราบถึงปัญหา และเข้าใจสภาพปัญหาของพสกนิกรที่มีความหลากหลาย และแตกต่างไปตามสภาพภูมิศาสตร์ จนนำมาสู่การแก้ปัญหาโดยอาศัยกระบวนการวิทยาศาสตร์ ซึ่งพระองค์ทรงเป็นแบบอย่างที่ดีของนักวิทยาศาสตร์ ทรงมีวิธีคิด วิเคราะห์ เพื่อแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ทรงมองความสัมพันธ์ของทั้งระบบแบบองค์รวม จึงนำมาสู่โครงการพระราชดำริมากมายหลายโครงการ ซึ่งพระเกียรติคุณและพระปรีชาสามารถเป็นที่ประจักษ์ทั้งในและต่างประเทศ

สามารถติดตามความคืบหน้าและสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ 02 577 9999 ต่อ 2122,2123 หรือที่ www.nsm.or.th และ Facebook : NSMThailand

บทความนี้สนับสนุนโดย องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.)